Zo herkent u neppe apps

Bij welke apps moeten de alarmbellen rinkelen?

Vraagt u uzelf wel eens af of alle applicaties op uw telefoon veilig zijn? Niet alle malafide apps veroorzaken zichtbare symptomen op uw telefoon. Malafide apps zijn meester in vermommingen en misbruiken soms simpele functionaliteiten om u om de tuin te leiden. Terwijl u een middagje foto’s bewerkt, werkt de applicatie hard om uw data te verzenden naar de hoogste bieder. De wereld van apps is veelomvattend. En doordat regelgeving ontbreekt komen internetcriminelen er vaak ongeschonden vanaf.

Malafide apps vs. apps met malafide kenmerken

Er zijn malafide applicaties die telefoon of tablet infecteren, maar ook applicaties met malafide kenmerken. Terwijl malafide apps worden gemaakt om uw apparaat te infecteren en u geld of data afhandig te maken met behulp van illegale methoden (denk: nep Facebook-apps, virus in een app), opereert de tweede groep applicaties in een grijzer gebied. Zij zoeken naar de mazen in de wet, bijvoorbeeld een zaklamp-applicatie die u gratis downloadt in de appstore. Na het installeren accepteert u de paginalange voorwaarden in moeilijk geschreven taal en uw telefoon licht meteen op; fysiek maar ook digitaal. Ineens verzendt uw telefoon allerlei informatie naar de makers van de applicatie of wordt u overspoeld met reclame. Hoe deze dataschenders hun geld verdienen? Onder andere door de verkoop van uw gegevens aan derde partijen. Crimineel toch? Ja eigenlijk wel, maar omdat u akkoord bent gegaan met de voorwaarden kan u er weinig tegen doen. U voorkomt dit door simpelweg gebruik te maken van de functionaliteiten die uw telefoon al biedt en dus niet zomaar meer akkoord te gaan met de voorwaarden.

De échte malafide applicaties

En hoewel applicaties met malafide kenmerken onze privacy schenden of ons ongewenste reclames laten zien, beperkt de schade van deze apps zich vaak tot een lege batterij. De app verwijderen is meestal voldoende om de ongewenste effecten te stoppen. Als u nog twijfelt kan u uw apparaat controleren met een virusscanner-app. Nee, de echte bullebak van de klas is een applicatie die een illegale methode gebruikt om geld of data afhandig te maken.

“De applicatie waarin een virus huist komen in meerdere uitvoeringen, bijvoorbeeld vermomd als een populaire social media app of simpele functionaliteit.”

Applicaties met virussen

De eerste smaak malafide applicatie zijn apps waarin een virus zich verstopt. Vaak is dit ransomware, een virus dat uw telefoon vergrendelt totdat u de internetcriminelen betaalt. En als extra drukmiddel dreigen ze uw foto’s, contacten en documenten te verwijderen… ransomware is een vervelend stukje code. De enige remedie is een harde reset van de telefoon om daarna de back-up via uw Google of Apple account terug te zetten. Betalen geeft u geen zekerheid dat u de besturing van uw telefoon terugkrijgt. Daarnaast loopt u het risico dat u het stukje virus niet compleet heeft verwijderd, waardoor de internetcrimineel uw telefoon opnieuw kan kapen. De applicaties waarin een virus huist komen in meerdere uitvoeringen, bijvoorbeeld vermomd als een populaire social media app of als simpele functionaliteit. Preventie en oplettendheid zijn dan ook de enige methodes om deze apps buiten uw (digitale) deur te houden. Een virusscanner-app kan u helpen om virussen te detecteren en verwijderen.

Vermomde applicaties die reclames sturen

Trilt uw telefoon plotseling de hele dag door met op-poppende advertenties? En is uw meest recent geïnstalleerde app er eentje met een simpele functionaliteit zoals een fotomontage-app of game? En kunt u deze app niet meer terugvinden op uw telefoon? Bingo. Er zijn gevallen waar applicaties zich verstoppen op de telefoon. Tijdens het installeren ziet u een melding dat de applicatie niet compatibel is met uw telefoon. En juist deze melding kondigt het begin van het truc aan. Terwijl u denkt dat de applicatie niet is geïnstalleerd, vermomd het stukje software zich zonder zichtbaar icon als back-up of update in uw instellingen. En eenmaal geïnstalleerd kunt u de eerste reclame verwachten. Het wordt extra vervelend als de applicatie, zonder uw toestemming, zelfstandig kliks genereert voor de reclames. En hoewel deze zelfstandig gegenereerde kliks geen extra schade aanrichten, kunt u wel een lege batterij verwachten. Deze app verwijderen vergt wat detectivewerk, maar gelukkig zijn veel virusscanner-apps in staat om deze neppers te vinden.

Applicaties met spyware

Applicaties met spyware verzamelen alle data die uw telefoon registreert, zoals uw locatie, foto’s, berichten en gesprekken. Terwijl dit in de basis niet illegaal is, wordt deze informatie vaak gedeeld met iemand die wel illegale bedoelingen heeft. En hoewel Internetcriminelen de spionage functionaliteit graag verstoppen in hun malafide app, komt de dader vaak dichter bij huis. De apps worden namelijk steeds meer in de privé sfeer gebruikt om een partner of familielid te bespieden. Het bespieden kan natuurlijk op meerdere (online) manieren… vergeten uit te loggen op het apparaat van een ander of uw telefoon onbeheerd zonder vergrendeling achterlaten. Maar spyware is hét stukje software dat het bespieden wel erg makkelijk maakt. De dader slaat toe op het moment dat u uw telefoon onbeheerd achterlaat. De app wordt geïnstalleerd en verstopt zich op uw telefoon vermomd als proces of ‘onschuldige’ app. Als uw privacy op deze manier wordt geschonden, neem dan onmiddellijk contact op met de Politie. Heeft u daar hulp bij nodig? Slachtofferhulp en Veilig Thuis staan voor u paraat. Spyware kan u het best handmatig verwijderen door in uw instellingen naar de vermomming te zoeken. Veel virusscanner apps zien deze applicatie namelijk niet als bedreiging.

“Beveilig uw telefoon met een inlogcode en laat deze nooit onbeheerd achter.”

Hoe downloadt u de juiste app?

Downloadt apps altijd via de officiële appstores, dat voorkomt een hoop zorgen. Maar dit is geen vrijbrief voor nalatigheid. Ook in de officiële stores komen malafide apps voor. Veel applicaties starten als ‘goede en legitieme’ apps, om na het goedkeuringsproces de malafide functionaliteiten eraan toe te voegen. Let dus op het volgende:

1. Update uw telefoon naar de meest recente versie van uw besturingssysteem. Deze is de veiligste en bevat alle nieuwe technische snufjes om infecties te voorkomen.
2. Download geen applicaties buiten de appstores om. Uw telefoon toont vaak een risico-melding wanneer u een app uit onbekende bron installeert.
3. Wees voorzichtig met onbekende (gratis) apps van onbekende makers in de appstore. Hoe nieuwer de maker, hoe meer vraagtekens u zou moeten zetten.
4. Bekijk de reviews van de applicatie. Ontevreden mensen nemen vaak meer tijd om een beoordeling te schrijven. En wees voorzichtig met buitengewoon goede reviews bij onbekende apps. Grote kans dat deze nep zijn.
5. Installeer een virusscanner app (zoals bijvoorbeeld Malwarebytes of Bitdefender) en scan uw telefoon regelmatig.
6. Beveilig uw telefoon met een inlogcode en laat deze nooit onbeheerd achter.